Νομοθεσία

Home / ΓΝΩΡΙΣΤΕ ΜΑΣ / Νομοθεσία

Οι νόμοι για τους σκύλους οδηγούς

Οι σκύλοι οδηγοί επιτρέπονται παντού, σύμφωνα με την εν ισχύ νομοθεσία. Το πρόβλημα είναι ότι δεν το σέβονται όλοι και δυστυχώς δεν το γνωρίζουν όλοι.

Οι σκύλοι οδηγοί επιτρέπονται παντού. Επομένως έχουν ελεύθερη πρόσβαση στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Χωρίς φίμωτρο!

Σύμφωνα με το κοινωνικό μοντέλο της αναπηρίας, οι τυφλοί έχουν οπτική βλάβη και είναι εμποδιζόμενοι. Δεν είναι η αναπηρία που τους θέτει τα προβλήματα προσβασιμότητας που αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους, αλλά η έλλειψη δομών και προσαρμογών εκ μέρους του κράτους και της κοινωνίας. Η νομοθεσία που έχει θεσπιστεί για τους σκύλους οδηγούς και τους τυφλούς χειριστές τους θεωρείται από τις πιο φιλικές διεθνώς, καθώς επιτρέπει την ελεύθερη είσοδο των σκύλων οδηγών παντού. Στην πράξη, βέβαια, υπάρχουν προβλήματα με την τήρηση του νόμου.

Ας δούμε όμως τη νομοθεσία για τους σκύλους οδηγούς: Το 2010 ήταν μια μεγάλη νίκη για τους τυφλούς με σκύλους οδηγούς. Με το νόμο 3868/2010, άρ. 16, παρ. 7,  επιτρέπεται στους σκύλους οδηγούς η ελεύθερη πρόσβαση παντού (σε δημόσιες και ιδιωτικές εγκαταστάσεις, μέσα μαζικής μεταφοράς κ.ά.). Ειδικότερα, ο νόμος ορίζει ότι κάθε τυφλός ή άτομο με αναπηρία δικαιούται να συνοδεύεται από σκύλο βοηθό σε δημόσιους χώρους και υπηρεσίες και ΜΜΜ αλλά και σε ιδιωτικές εγκαστάσεις, ενώ αναφέρεται ρητά ότι οι διατάξεις αυτές υπερισχύουν οποιονδήποτε άλλων. Έτσι, για παράδειγμα, τα ξενοδοχεία που αναφέρουν ότι δεν δέχονται ζώα στο χώρο τους, υποχρεούνται να φιλοξενήσουν σκύλους οδηγούς, καθώς δεν θεωρούνται κατοικίδια αλλά σκύλοι βοηθοί που συνοδεύουν άνθρωπο με οπτική βλάβη.

Το 2014 ακολούθησε ο νόμος 4238, αρ.32 που επέκτεινε το δικαίωμα αυτό και στους εκπαιδευόμενους σκύλους και ο νόμος 4235 του ίδιου έτους που διευκρίνισε ότι οι σκύλοι βοηθείας μπορούν να εισέρχονται χωρίς κλουβί και φίμωτρο παντού, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους. Επομένως, ο σκύλος που εκπαιδεύεται για σκύλος οδηγός από τον εκπαιδευτή του, μπορεί να εισέρθει στους ίδιους χώρους με τον σκύλο που έχει εκπαιδευτεί και συνοδεύει τον τυφλό χειριστή του. Αυτό είναι σημαντικό, γιατί ο σκύλος που εκπαιδεύεται για σκύλος οδηγός ενός τυφλού πρέπει να εξοικειώνεται με χώρους όπως μέσα μαζικής μεταφοράς, αθλητικές εγκαταστάσεις, ιατρεία, σούπερ μάρκετ, δηλαδή με χώρους που αργότερα θα συνοδεύσει τον τυφλό χειριστή του.

Το 2021, με το νόμο 4830 και τη διευκρίνιση ότι η ελεύθερη είσοδος ισχύει εφόσον το επιτρέπουν το μέγεθος και τα ειδικά χαρακτηριστικά τους, δημιουργήθηκε ένα έδαφος υποκειμενικής ερμηνείας των νόμων, γι’ αυτό και οι οργανώσεις που εκπαιδεύουν σκύλους οδηγούς έχουν ζητήσει την απόσυρσή του.

Ειδικότερα, ας δούμε με μεγαλύτερη ακρίβεια τι προβλέπει η νομοθεσία για τους σκύλους οδηγούς:

Εν ισχύ Νομοθεσία

Άρθρο 16 Νόμου 3868 (ΦΕΚ Α 129/2010), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 32 του Νόμου 4238 (ΦΕΚ Α 38/2014): Ρυθμίσεις για θέματα πρόνοιας

Άρθρο 32, ν.4238/2014

Άρθρο 16 Νόμου 3868/2010

α) Κάθε τυφλός ή άτομο με αναπηρία δικαιούται να συνοδεύεται από σκύλο βοηθείας κατά την επίσκεψή του σε δημόσιες εγκαταστάσεις και υπηρεσίες, την πρόσβαση και παραμονή του σε δημόσιους χώρους ή χώρους συνάθροισης κοινού και τη χρησιμοποίηση των μέσων μαζικής μεταφοράς.

β) Κάθε τυφλός ή άτομο με αναπηρία δικαιούται να συνοδεύεται από σκύλο βοηθείας κατά την επίσκεψή του σε ιδιωτικές εγκαταστάσεις και υπηρεσίες, λαμβάνοντας υπ’ όψιν των περιορισμών που τίθενται με την υπ’ αριθμό Υ1γ/Γ.Π./οικ.94643 απόφαση του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΦΕΚ 1384 Β/3.8.2007), η οποία συμπληρώνει και τροποποιεί την υπ’ αριθμό Α1β/8577/1983 υγειονομική διάταξη (ΦΕΚ 526 Β’/ 24.9.1983).

γ) Οι ανωτέρω διατάξεις υπερισχύουν κάθε αντίθετης διάταξης του κανονισμού που αφορά την κατοχή ζώων. Η δυνατότητα πρόσβασης στις εγκαταστάσεις και τις υπηρεσίες που αναφέρονται στις περιπτώσεις α΄ και β΄ της παρούσας παραγράφου ισχύουν και για τους σκύλους που βρίσκονται στη διαδικασία εκπαίδευσης, ως σκύλοι βοηθείας – σκύλοι οδηγοί τυφλών ή σκύλοι βοηθοί ατόμων με αναπηρίες.

δ) Ως σκύλος βοηθείας ορίζεται ο εκπαιδευμένος σκύλος οδηγός τυφλού και ο σκύλος βοηθός ατόμων με αναπηρίες.

ε) Με κοινή απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης ή άλλου συναρμόδιου Υπουργού καθορίζονται οι ειδικότεροι όροι σχετικά με την εκπαίδευση και την πιστοποίηση των σκύλων βοηθείας.

Οι σκύλοι οδηγοί έχουν ελεύθερη πρόσβαση στα μέσα μαζικής μεταφοράς (και στα ταξί, χωρίς φίμωτρο και χωρίς επιπλέον χρέωση).

Άρθρο 33 Νόμου 4238 (ΦΕΚ Α 38/2014): Αξιοποίηση ζώων σε προγράμματα πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης

  1. Σε προγράμματα και δράσεις πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης προβλημάτων σωματικής, ψυχικής και νοητικής υγείας σε επίπεδο παροχής Π.Φ.Υ., δύναται να αξιοποιούνται ζώα συντροφιάς και κατοικίδια ζώα, καθώς και σκύλοι βοηθείας.

Άρθρο 46 Νόμου 4235 (ΦΕΚ Α 32/2014): Τροποποιήσεις

7.α. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 10 του ν. 4039/2012 αντικαθίσταται ως εξής: «Οι σκύλοι βοήθειας, εφόσον φέρουν λουρί χειρισμού, μπορούν να μεταφέρονται στα μέσα μεταφοράς, χωρίς κλουβί μεταφοράς και χωρίς φίμωτρο, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους.»

Εγκύκλιος: Διευκρινίσεις σε θέματα εισόδου πρόσβασης και παραμονής σκύλων βοηθείας οδηγού τυφλών, ή ατόμων με αναπηρίες και σκύλων θεραπείας σε χώρους και εγκαταστάσεις δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα

Σύμφωνα με εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας ο σκύλος βοηθείας (εκπαιδευμένος ή εκπαιδευόμενος σκύλος οδηγός τυφλού ή σκύλος βοηθός ατόμων με αναπηρίες) έχει πρόσβαση, δικαίωμα παραμονής, εισόδου τόσο σε δημόσιες όσο και σε ιδιωτικές εγκαταστάσεις, καθώς και σε χώρους συνάθροισης κοινού, στα μέσα μαζικής μεταφοράς και σε αίθουσες πελατών των επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών. Επίσης ότι ο σκύλος βοηθείας, εφόσον φέρει λουρί χειρισμού, μπορεί να μεταφέρεται στα μέσα μεταφοράς χωρίς κλουβί μεταφοράς και χωρίς φίμωτρο ανεξάρτητα από το μέγεθός του.

  • Ως σκύλοι-βοηθείας ορίζονται οι (εκπαιδευόμενοι ή εκπαιδευμένοι) σκύλοι-οδηγοί τυφλών και οι σκύλοι-βοηθοί ατόμων με άλλες αναπηρίες.
  • Οι σκύλοι-βοηθείας πιστοποιούνται από τον φορέα που τους εκπαίδευσε. Οι χειριστές τους (για πιστοποιημένους σκύλους), οι εκπαιδευτές ή οι εθελοντές που βοηθούν στην εκπαίδευσή τους (για εκπαιδευόμενους σκύλους), υποχρεούνται να φέρουν μαζί τους αποδεικτικά πιστοποίησης καθώς και το βιβλιάριο υγείας τους, που θα πρέπει να επιδεικνύουν εφόσον τους ζητηθεί.
  • Κάθε άτομο με τύφλωση ή άλλη αναπηρία δικαιούται να συνοδεύεται από σκύλο-βοηθείας ή θεραπείας κατά την επίσκεψή του σε δημόσιες και ιδιωτικές εγκαταστάσεις και υπηρεσίες, την πρόσβαση και παραμονή του σε δημόσιους χώρους ή χώρους συνάθροισης κοινού και κατά τη χρησιμοποίηση των μέσων μαζικής μεταφοράς, χωρίς ο σκύλος-βοηθείας να φορά φίμωτρο ή να βρίσκεται σε κουτί μεταφοράς.
  • Η είσοδος σκύλων-βοηθείας, καθώς και εκείνη των σκύλων-θεραπείας, επιτρέπεται επίσης σε αίθουσες πελατών των επιχειρήσεων που εμπορεύονται τρόφιμα και ποτά. Ο χειριστής του σκύλου-βοηθού θα πρέπει να λαμβάνει κάθε μέτρο αποφυγής όχλησης των πελατών και να φέρει τα παραστατικά που πιστοποιούν την υγεία του ζώου, την επάρκεια εκπαίδευσης του και το δικαίωμα χειρισμού του (βιβλιάριο υγείας, κάρτα πιστοποίησης).
  • Σημείωση: Η Σχολή “Λάρα” διαθέτει μηχανισμό πιστοποίησης της ταυτότητας ενός σκύλου-οδηγού ή βοηθείας (εκπαιδευμένου ή εκπαιδευόμενου) που ανήκει στο μητρώο της. Μέσω της χρήσης του μηχανισμού αυτού (QR code) είναι δυνατή η εξακρίβωση των στοιχείων της ομάδας του χειριστή και σκύλου-οδηγού του μέσω διαδικτύου.
  • Αντίστοιχα πιστοποιητικά, παραστατικά και λοιπά έγγραφα, είναι απαραίτητο να φέρουν και οι πολίτες της Ε.Ε. και τρίτων χωρών, οι οποίοι χειρίζονται σκύλους-βοηθείας και θεραπείας ενόσω βρίσκονται στην Ελλάδα. Τα εν λόγω παραστατικά πρέπει να προέρχονται από επίσημο φορέα ή υπηρεσία της χώρας προέλευσης αυτών. Επισημαίνεται ότι τα αναφερόμενα έντυπα θα είναι μεταφρασμένα στην αγγλική γλώσσα. Σε περίπτωση μεγάλης παραμονής αυτών στη χώρα μας (λόγοι εργασίας, μόνιμη παραμονή κ.λ.π), απαιτείται η μετάφραση αυτών των πιστοποιητικών στην ελληνική γλώσσα, από τις επίσημες αρχές της χώρας στο εξωτερικό (πρεσβείες κ.λ.π).
  • Oι χειριστές των σκύλων βοηθείας και θεραπείας οφείλουν να μεριμνούν για τη διατήρηση της καθαριότητας του περιβάλλοντος.
  • Οι σκύλοι-οδηγοί τυφλών, οι σκύλοι-βοηθοί ατόμων με άλλες αναπηρίες, όπως και τα ζώα θεραπείας, εμπίπτουν στις ευεργετικές διατάξεις για πρόσβαση και παραμονή σε χώρους δημόσιου ή ιδιωτικού χαρακτήρα.

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1177/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Νοεμβρίου 2010 για τα δικαιώματα των επιβατών στις θαλάσσιες και εσωτερικές πλωτές μεταφορές και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004

Σύμφωνα με το Άρθρο 11 ‘Όροι παροχής της συνδρομής’ παράγραφος 5: Όταν άτομο με αναπηρία ή άτομο με μειωμένη κινητικότητα συνοδεύεται από αναγνωρισμένο σκύλο συνοδείας, ο σκύλος αυτός ταξιδεύει στον ίδιο χώρο με το εν λόγω άτομο, υπό την προϋπόθεση ότι ο μεταφορέας, ο ταξιδιωτικός πράκτορας ή ο διοργανωτής ταξιδιών έχουν ενημερωθεί σύμφωνα με τους ισχύοντες εθνικούς κανόνες για τη μεταφορά αναγνωρισμένων σκύλων συνοδείας σε επιβατηγά πλοία, εφόσον υπάρχουν τέτοιοι κανόνες. Σημειώνεται ότι η μεταφορά αναγνωρισμένων σκύλων συνοδείας επί του πλοίου γίνεται υπό την επιφύλαξη των εθνικών κανονισμών.

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2006, σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα όταν ταξιδεύουν αεροπορικώς

Επίσημη Εφημερίδα αριθ. L 204 της 26/07/2006

Σύμφωνα με το Άρθρο 7 Δικαίωμα στην παροχή συνδρομής σε αερολιμένες:

  1. Όταν άτομο με αναπηρία ή με μειωμένη κινητικότητα αφικνείται σε αερολιμένα για διενέργεια αεροπορικού ταξιδιού, ο φορέας διαχείρισης του αερολιμένα είναι υπεύθυνος για την παροχή της συνδρομής που καθορίζεται στο παράρτημα I, έτσι ώστε ο ενδιαφερόμενος να πετάξει με την πτήση για την οποία έχει κράτηση, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν κοινοποιηθεί στον αντίστοιχο αερομεταφορέα, τον αντιπρόσωπό του ή ταξιδιωτικό πράκτορα οι ιδιαίτερες ανάγκες για την παροχή συνδρομής στον ενδιαφερόμενο τουλάχιστον 48 ώρες πριν από τη δημοσιευμένη ώρα αναχώρησης της πτήσης. Η κοινοποίηση αυτή καλύπτει επίσης την πτήση επιστροφής, εφόσον οι πτήσεις αναχώρησης και επιστροφής έχουν συμφωνηθεί με τον ίδιο αερομεταφορέα.
  2. Η συνδρομή σκύλου συνοδείας εξασφαλίζεται, όταν απαιτείται, υπό την προϋπόθεση ότι η κοινοποίησή της έχει γίνει στον αερομεταφορέα, τον πράκτορά του ή τον ταξιδιωτικό πράκτορα τουλάχιστον 48 ώρες πριν τη δημοσιευμένη ώρα αναχώρησης της πτήσης, και σύμφωνα με τις εφαρμοστέες εθνικές διατάξεις περί της μεταφοράς σκύλων συνοδείας επί του αεροσκάφους, εφόσον αυτές υπάρχουν.
  3. Εφόσον δεν γίνει κοινοποίηση σύμφωνα με την παράγραφο 1, ο φορέας διαχείρισης καταβάλλει κάθε εύλογη προσπάθεια να παράσχει τη συνδρομή που καθορίζεται στο παράρτημα I, έτσι ώστε ο ενδιαφερόμενος να μπορέσει να πετάξει με την πτήση για την οποία έχει κράτηση.
  4. Οι διατάξεις της παραγράφου 1 εφαρμόζονται εφόσον:
    • ο ενδιαφερόμενος παρουσιασθεί στον έλεγχο εισιτηρίων:
      • την προκαθορισμένη ώρα που έχει αναγραφεί (ακόμη και με ηλεκτρονικά μέσα) από τον αερομεταφορέα, τον πράκτορα, ή τον ταξιδιωτικό πράκτορα,
      • εφόσον δεν καθορίζεται η ώρα, το αργότερο μια ώρα πριν από τη δημοσιευμένη ώρα αναχώρησης, ή
    • ο ενδιαφερόμενος φθάσει σε σημείο εντός των ορίων του αερολιμένα καθορισμένο σύμφωνα με το άρθρο 5:
      • την προκαθορισμένη ώρα που έχει αναγραφεί (ακόμη και με ηλεκτρονικά μέσα) από τον αερομεταφορέα, τον πράκτορα, ή τον ταξιδιωτικό πράκτορα,
      • εφόσον δεν καθορίζεται η ώρα, το αργότερο δυο ώρες πριν από τη δημοσιευμένη ώρα αναχώρησης.
  1. Όταν άτομο με αναπηρία ή με μειωμένη κινητικότητα διέρχεται από αερολιμένα στον οποίο εφαρμόζεται ο παρών κανονισμός, ή μεταφέρεται από τον αερομεταφορέα ή τον ταξιδιωτικό πράκτορα από την πτήση για την οποία έχει κράτηση σε άλλη πτήση, ο φορέας διαχείρισης του αερολιμένα είναι υπεύθυνος για τη διασφάλιση της συνδρομής που καθορίζεται στο παράρτημα I, έτσι ώστε ο ενδιαφερόμενος να μπορέσει να πετάξει με την πτήση για την οποία έχει κράτηση.
  2. Κατά την αεροπορική άφιξη ατόμου με αναπηρία ή με μειωμένη κινητικότητα σε αερολιμένα στον οποίο εφαρμόζεται ο παρών κανονισμός, ο φορέας διαχείρισης του αερολιμένα είναι υπεύθυνος για τη διασφάλιση της συνδρομής που καθορίζεται στο παράρτημα I, έτσι ώστε ο ενδιαφερόμενος να μπορέσει να φτάσει στο σημείο αναχώρησης του αερολιμένα κατά τα αναφερόμενα στο άρθρο 5.
  3. Η παρεχόμενη συνδρομή εξυπηρετεί, κατά το δυνατόν, τις ειδικές ανάγκες του μεμονωμένου επιβάτη.
Μετάβαση στο περιεχόμενο